Türkiye'deki Ortaokul ve Lise Öğrencilerinin Dijital Oyun Oynama Alışkanlıkları Raporu Yayınlandı
Yürütücülüğünü Bilgi teknolojileri ve İletişim Kurumu Güvenli İnternet Merkezinin yaptığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ve Muş Alparslan Üniversitesi işbirliğinde gerçekleştirlen Türkiye’deki ortaokul ve lise öğrencilerinin dijital oyun oynama alışkanlıklarının belirlenmesine yönelik yapılan araştırmaya ortaokul düzeyinde 11.891 öğrenci ve lise düzeyinde ise 8.493 olmak üzere 20.384 öğrenci katıldı. Araştrıma kapsamında öğrencilerin Dijital Oyun Bağımlılığı, İnternet Bağımlılığı, Sosyal Medya Bağımlılığı, Mutluluk durumu, Siber Zorbalık durumları, Sıkıntı-Stres durumları ve Yalnızlık durumları incelendi.
Elde edilen veriler 3 ana başlık altında sunulmuştur. Birinci bölümde; demografik bulgulara yer verilerek öğrencilerin anne-baba eğitim durumları, teknolojik araç sahiplikleri, hafta sonu ve hafta içi dijital oyun oynama durumları ile oynadıkları oyun türlerine yer verilmiştir. İkinci bölümde; veri toplama sürecinde kullanılan ölçeklerden elde edilen sonuçlar özetlenmiştir. Üçüncü ve son bölümde; dijital oyun bağımlılığı, öğrencilerin dijital oyun bağımlılıklarını etkileyen sosyal medya bağımlılığı, internet bağımlılığı, yalnızlık, mutluluk, siber zorbalık, sıkıntı değişkenleri ekseninde sunulmuştur.
Kapsamlı ve Kapsayıcı Bir Çalışma Yapıldı
Araştırma kapsamında, ortaokul ve lise öğrencilerinin dijital oyun oynama alışkanlıklarının belirlenmesine yönelik araştırmacılar tarafından oluşturulan 11 soruluk veri setiyle birlikte Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği, Ergenler İçin İnternet Bağımlılığı Ölçeği, Bergen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği, Ergen Mutluluk Ölçeği, Siber Zorbalık Ölçeği, Ergenlerde Sıkıntı-Stres Ölçeği Ve Yalnızlık Ölçeği kullanılarak çok yönlü bir çalışma yapılmıştır.
Araştırmada Öne Çıkan Sonuçlar
- Öğrencilerin anne-baba eğitim durumunun ortaokul ve lise ağırlıklı olduğu araştırmada mobil telefon sahipliği %95,49 olarak görülmektdir. Bu sonuç,TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması 2023 raporundaki İnternete erişim imkânı olan hane oranı ile uyumludur.
- Öğrencilerin evde kaldıkları süre dikkate alındığında hafta içi günlük 3 saate yakın dijital oyun oynamaları oldukça yüksek olarak göze çarpmaktadır. Bu sonuç TÜİK’in çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması 2021 raporundaki sonuçlarla örtüşmektedir.
- Öğrencilerin dijital oyun bağımlılığı durumları bakıldığında çok riskli ve orta derece riskli öğrencilerin toplamı yaklaşık olarak %35 düzeyinde olması hem lise hem de ortaokul öğrencileri arasında oyun bağımlılığı riskinin varlığına işaret etmektedir.
- Öğrencilerin internet bağımlılığı durumlarına bakıldığında, çok riskli ve orta derece riskli öğrencilerin toplamı, lise düzeyinde %31 iken, ortaokul düzeyinde %20 düzeyinde olduğu, Ortaokul düzeyinde kız ve erkek öğrenciler arasında internet bağımlılık riski benzerken lise düzeyinde kız öğrencilerin internet bağımlılığı riskinin erkeklere göre daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir.
- Öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı durumları incelendiğinde, lise öğrencileri arasında sosyal medya bağımlılığı riskinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Çok riskli ve orta derece riskli öğrencilerin toplamı, lise düzeyinde %50 iken, ortaokul düzeyinde %35 düzeyindedir.
- Zamanının önemli bir kısmını dijital oyun oynayarak geçiren, teknolojinin içine doğmuş ve teknolojiyi aktif bir şekilde kullanan Ortaokul ve lise öğrencilerinin, internet, sosyal medya ve dijital oyunlar gibi uyaran faktörlerin çok olduğu günümüzde mutluluk durumları da değişkenlik göstermektedir. Toplamda lise öğrencilerinin ortaokul öğrencilerine göre daha mutsuz olması dikkat çekicidir. Lise öğrencilerinin dörtte biri kendisini
mutsuz hissetmektedir. Bu durum, öğrencilerin mutluluk ve mutsuzluklarında internet, sosyal medya ve dijital oyunlar gibi teknolojik faktörlerin etkili olabileceğini göstermesi açısından dikkat çekicidir. - Yüksek düzeyde siber zorbalığa maruz kalma oranının oldukça düşük olması dikkat çekicidir ve bu sonuç genel olarak nadir bir durumu işaret etmektedir. Bununla birlikte öğrencilerin %10’nun orta derece de olsa bir siber zorbalığa maruz kalmış olması, siber zorbalığın düşük dereceli olgularının daha yaygın olduğunu göstermesi açısından anlamlıdır.
- İnternet, sosyal medya ve dijital oyunlar gibi teknolojik üçgende zaman geçiren öğrenciler, bu uyarıcıların etkisi ve tadında bırakılmayan kullanımlar sebebiyle sıkıntı ve stres yaşayabilmektedirler. Araştırma, lise öğrencilerinin ortaokul öğrencilerine göre daha yüksek sıkıntı düzeyine sahip olduğunu göstermiştir.
- İnternet, dijital oyunlar ve sosyal medya üçgeni başta olmak üzere birçok uyaranla karşı karşıya kalan öğrenciler, bu uyaranların da etkisiyle yalnızlık yaşayabilmektedir. Nitekim araştırma, hem lise hem de ortaokul düzeyindeki öğrencilerinin azımsanmayacak oranda yalnızlık duygusu yaşadığını göstermektedir
Raporun tamamına ulaşmak için tıklayınız.
