Oynadığım Oyunlar Zararlımı? Yararlı Mı?

Çağımızda, özellikle korona virüsünün yaygın bir şekilde hissedildiği günümüzde sokakların güvensiz olması ve virüsün hızlı bir şekilde yayılmaya başlaması sebebiyle insanlar evde kalmayı tercih etmektedir. İnsanlar doğaları gereği zamanı eğlenceli geçirecekleri bir uğraş aramakta ve eğlence aracı olarak ise tabletler, oyun konsolları, akıllı cep telefonları ve bilgisayarlar ön plana çıkmaktadır.

 

 

Teknolojinin gelişmesi ve dijital oyunlarda kullanılması ile beraber dijital oyunlar çok daha eğlenceli bir hale gelmiştir. Dijital oyun dünyası hızlı bir şekilde gelişirken para kazanma duygusu ile oyun üreticileri oyunun kişide ne tür duygular bıraktığına bakmadan oyun üretmektedir. Bu oyunlar kişilerde kimi zaman psikolojik etkiler bırakırken, kimi zaman da oyundaki şiddet unsurları yüzünden şiddet normal hale gelmektedir. Oyunların ilk zamanlarında kavga oyunları zarar verici oyun görülürken günümüzde şans oyunları (kumar), bağımlılık yapan oyunlar, cinsel içerikli oyunlar, uyuşturucu ve bağımlılık yapıcı maddelere özendiren oyunlar olarak çeşitlendirilebilmektedir.

Avrupa merkezli oyunlarda Pan European Game Information (PEGI) derecelendirme sistemi kullanılmaktadır. Bu sistem oyunlar hakkında genel olarak bilgi verici olmaktadır. Oyun indirme platformlarında ya da kutulu oyun satın alınmış ise oyunların kutusu üzerinden yaş derecelendirme sistemi bulunmaktadır. Bu dereceler PEGI 3, PEGI 7, PEGI 16 veya PEGI 18 olmaktadır. PEGI 3 derecelendirmesi 3 yaşa uygunken PEGI 18 ise 18 yaş üzeri için uygun olmaktadır. Yaş derecelendirme kıstas olarak ne kadar da uygun olarak görülse de, ebeveynseniz çocuğunuzun oynadığı oyunların onun yapısına uygun olup olmadığına en iyi siz karar verebilirsiniz. Yetişkin iseniz oyunun beden ve ruh sağlığınıza etkisini göz ardı etmemeniz gerekmektedir. Oyunların gerçekçi oluşu ruh sağlığını daha da tehlikeye sokmakta ve kişi oyunu yaşar hale gelmektedir.

Çocuklar olarak bakıldığında durum daha tehlikeli bir hal alabilmektedir. Çocuklar her türlü oyunu eğlence ve sıradan bir oyun olarak görmektedirler. Özellikle okul arkadaşlığı ve çevresinden aldığı duyumlar ile yönlenebilmekte, zararlı olsa da bu tür oyunlara karşı zaafları oluşabilmektedir. Bu sebeple ebeveynler çocukların oynadıkları oyunlara karşı daha dikkatli olmaları gerekmektedir.

Çocukların sosyalleşme ve zamanı eğlenceli geçirme isteği, corona döneminde okulların kapalı olması, sosyalleşme ve oyun alanlarının daralması ile beraber dijital oyunlara gösterilen ilginin de artmasına sebep olmuştur. Aile bireyleri ve anne babanın rol model olması yani dijital oyunlara ilgi göstermesi çocukların oyunlara karşı ilgisini artırmaktadır.

İnternetin yaygın olarak kullanılması ve erişimin kolay olması sebebiyle çevrim içi oyunlara ilgi artmaktadır. Denetimlerinin zor olması, kolaylıkla yapılabilmesi oyun üreticileri için çevrimiçi oyunları cazip hale getirmiştir. Çevrimiçi oyunların sohbet seçeneği var ise siber zorbalığa uğranılması ve hakarete uğrama söz konusu olabilmektedir.

Oyun açıklamasında bildirilmese bile oyunların içeriğinde;
• Cinsellik (müstehcenlik),
• Şiddet öğeleri
• Siber zorbalık
• Kumara teşvik ya da yasadışı bahis
• İntihara yönlendirme
gibi durumlar söz konusu olabilmektedir.
Oyun türü fark etmeksizin, oyun oynarken veya oyunu bitirdikten sonra;
• Kavga dövüş gibi etik olmayan ve sosyalliğe uygun olmayan davranışlar gösteriyorsanız,
• Oyun bittikten sonra ya da oyuna ara verince sürekli oyuna dönmek istiyorsanız,
• Oyundaki şiddet öğelerini normal sayıyorsanız,
• Oyunda tanımadığınız kişileri aşağılıyor ve onları üzecek davranışlarda bulunmaya başladıysanız,
• Kumar bahis gibi yasa dışı unsurlara bakışınız normalleşti ise,
• Verilen iş veya görevleri yapmak yerine oyun oynamayı tercih ediyorsanız,
• Arkadaşlarınızla fiziksel görüşmek yerine çevrim içi olarak görüşmeyi tercih ediyorsanız,
• Öğrenciyseniz ve ödevlere ayırmanız gereken zamanı oyunlara ayırıyorsanız,
• Davranışlarınızda agresifleşme var ise,
• Sağlığınızla ilgili bozukluklar; sırt ağrıları ve eklem ağrıları çekmeye başladıysanız,

 

Oynadığınız oyun, oyun türü ve yaş derecelendirmesi fark etmeksizin sizin için zararlıdır.

PEGI yaş derecelendirmelerinde size uygun yaşın olması önem arz ederken, içeriğin farklı olabileceği ya da yapınıza uygun bir oyun olmayacağı göz önünde bulundurulması gerekmektedir.