DİJİTAL OYUNLARDA TELİF HAKLARI

Tarih: 28 Mart 2022
Yazar: Yasin Yoğun
Grafikler: Burak Özçelik
Okunma: 1880

Dijital oyunlar her ne kadar tek parça halinde bir oyun yazılımı olarak görülse de içeriğine bakıldığında görsellerin yer alması, çeşitli enstrüman aletleri kullanılarak yapılan müzik ve melodilerin kullanılması, yazılım üzerinden programlama sayesinde tasarlanması gibi birçok farklı unsuru bir arada bulundurmaktadır. Bu minvalden bakıldığında en başta bilişim hukuku olarak değerlendirilmesi gerekmekte, sonrasında ise fikri ve sanayi haklar, vergi hukuku, ticaret hukuku ve şirketler hukuku olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Aslına bakılırsa dijital oyunların korunması açısından herhangi bir hukuksal madde yer almamaktadır. Fakat çeşitli kanunlar sayesinde hem bilgisayar programları, hem de sinema eserleri ayrı ayrı koruma altına alınmıştır. Çeşitli durumlarda dijital oyunlarda ki telif hakları söz konusu olduğu zaman bu maddelerden de yararlanmak mümkündür. Dünyada bazı ülkeler oyun derecelendirme kuruluşları ile sınırlamalar ortaya koymaktadır. Örneğin; ABD’de ESRB derecelendirme sistemi, Avrupa’da PEGI derecelendirme sistemini ve Japonya ise CERO derecelendirme sistemini kullanmaktadır. Bu sistemler ile oyunlar yaş grupları yahut diğer ayrıntılarla bir sınıflandırmaya gitmektedir.

Dijital oyunlar; “oyuncunun elektronik bir sistem veya bilgisayarla kurduğu etkileşim neticesinde oluşan sonucun, ekran veya benzeri bir görüntü sistemi aracılığı ile gösterilmesi” olarak tanımlanmakta olup, bilgisayar oyunları veya video oyunları olarak da adlandırılmaktadır. Teknik kişilerin yapacağı çalışma sonunda ortaya çıkacak “çıktılar”ın hepsi, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (“FSEK”) 2. maddesi kapsamında “eser” olarak değerlendirilebilmektedir. FSEK kapsamında eserlerin; ilim ve edebiyat eserleri, musiki eserleri, güzel sanat eserleri ve sinema eserleri olmak üzere sınırlı olarak sayıldığı görülmektedir. Bu minvalde sahibinin hususiyetini taşıyan yaratıların ürünlerin eser sayılabilmesi için kanunda sayılan eser türlerinden birinin kapsamına girmesi gerekmektedir. Doktrinde temel olarak;

  • İlim ve edebiyat eserleri olarak (yazılım kısmı açısından)
  • Sinema eserleri olarak (oyunun bütünü açısından)

iki görüş bulunmaktadır.

Belirtmek gerekir ki dijital oyunlar, fikir, dokümantasyon, oyun akış diyagramları, menü tasarımları, senaryo, oyun kodları gibi pek çok unsuru barındırmaktadır. Bununla birlikte dijital oyunlar, tek bir kişi tarafından üretilebileceği gibi, birden çok kişinin bir araya gelerek ya da tüzel kişilik üzerinden de meydana getirilmesi mümkün olmaktadır.

Oluşturulacak bu eser (oyun) üzerinde hak sahipliği açısından, üçüncü kişilerden freelance olarak hizmet alınıyor ise, hizmeti sunan kişilerin eser üzerinde hak sahipliği iddialarında bulunmasını engellemek amacıyla projenin mali ve telif hakları ile ilgili olarak kapsamlı sözleşmeler yapılması önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sonuç olarak dijital oyunlar tek elden yapılabileceği gibi bir çok kişi tarafından yapılabilmektedir. Bu durumda çeşitli açılardan hukuksal olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca oyun içerisinde yer alan görseller, tasarım ve kodlama ayrı ayrı hukuksal boyutuyla değerlendirilmesi gerekmektedir.

Paylaş